Batadorp

Best bijzonder … terwijl de Beste klompenmakers keihard werkten aan het maken en exporteren van klompen, kwam in 1933 een buitenlandse schoenenfabriek naar Best. De Oostenrijks-Hongaarse broers Tomáš en Antonin Baťa hadden in 1894 een schoenenfabriek opgericht. Vanaf 1929 begon het concern ook in andere landen schoenenfabrieken. Op zoek naar goedkope grond kwam de familie Bata in Best uit.Daar kochten ze in 1933 voor tien cent per vierkante meter schrale heidegrond.  Met de grond was weinig te beginnen, maar de ligging was perfect: bij het Wilhelmina- én Beatrixkanaal en in de buurt van spoorwegen en een vliegveld. De familie Bata bouwde in ras tempo een kopie van de fabriek in het  Hongaarse Zlin en 130 personeelswoningen. In 1934 werd de fabriek geopend. Ondertussen rolt Bata in Nederland, en ver daarbuiten, een groot  handelsnetwerk uit met duizenden eigen winkels. In Best is er naast de fabriek en de woningen ook een internaat. Hier leren jongemannen het vak van schoenmaker, maar kunnen ze ook een opleiding volgen in bijvoorbeeld de commerciële richting. De fabriek in Best floreerde en er was veel werk. Bata wierf net na de oorlog werknemers op het straatarme Zuid-Hollandse eiland Goerree-Overflakkee. Vooral grote gezinnen met kinderen vanaf 12 jaar wraen welkom. Zo haalde Bata met één gezin meerdere arbeiders in huis. Zo werden er steeds meer dames-, heren-, kinder- en werkschoenen in Batadorp gemaakt. De tijden zijn inmiddels wel veranderd. Bata heeft in Nederland geen winkels meer en maakt in Best alleen nog maar werkschoenen. Die gaan trouwens nog wel heel de wereld over. Ook het karakter van Batadorp is erg veranderd. Vroeger was het Batadorp een gesloten gemeenschap met alle voorzieningen voor het eigen personeel. Tegenwoordig is het monumentale fabrieksgebouw een hippe hotspot voor allerlei (ambachtelijke) bedrijven.